Spirala zadłużenia

Istnieje coraz więcej przypadków, w których klienci banków i firm pożyczkowych wpadają w tzw. spiralę zadłużenia, pułapkę finansową polegającą na braku możliwości spłacenia swoich zobowiązań pieniężnych w terminie (jednocześnie doprowadzając do całkowitej utraty swojej płynności finansowej).

Jest to zjawisko dość powszechne, które w klasycznej formie najczęściej dotyczy pożyczkobiorców zaciągających kolejne trudne kredyty dla zadłużonych, czyli coraz to nowsze pożyczki na kolejne wydatki konsumpcyjne lub spłatę wcześniejszych zobowiązań.

W konsekwencji takiego schematu działania dochodzi do sytuacji, w której konsument nie jest w stanie jednocześnie spłacić kilku rat, gdyż ich łączna wysokość przewyższa jego możliwości finansowe.

Utrata płynności finansowej

Utrata płynności finansowej to całkowite załamanie zdolności do spłat należnych rat, wraz z utratą zdolności do zaciągania nowych zobowiązań.

Zawsze w takiej sytuacji pojawia się strach i lęk przed nadciągającymi konsekwencjami, jakimi będą próby odzyskania należności przez pożyczkodawców, lub podmioty zajmujące się egzekwowaniem długów.

Wychodzenie z długów

Pracę nad wyjściem ze spirali zadłużenia powinno się zacząć od dokładnej analizy wszystkich podpisanych umów i zgrubnej oceny powstałej sytuacji. Ocena powinna polegać na wyliczeniu i poznaniu całkowitej kwoty do zapłaty, na rzecz pożyczkodawców, i ustalenia priorytetów w ich spłacie.

Niepolecanym sposobem na walkę z takim zadłużeniem jest podejście, w którym konsument spłaca wszystkie pożyczki jednocześnie "po trochu".

Często nie pozbywa się on w ten sposób nawet części powstałego zadłużenia. Nie dochodzi bowiem do całkowitej spłaty ani jednego zobowiązania, a ciągle naliczane odsetki za opóźnienie często przewyższają dokonane mikro wpłaty.

| Minimalne spłaty często nie wystarczają do tego, by zadłużenie malało. Taka strategia może tylko powodować pogłębianie się problemu. Daje ona tylko złudne poczucie kontroli nad całą sytuacją.

Jednym z najskuteczniejszych sposobów na walkę z zadłużeniem jest całkowita spłata zobowiązań "jedno po drugim". Najpierw konsument spłaca te pożyczki, które jego zdaniem są najpilniejsze (np. najbardziej przedawnione).

W taki sposób ilość pożyczek do spłaty sukcesywnie maleje, a całość zadłużenia stopniowo się zmniejsza.

Każda osoba zalegająca ze spłatami, przykładowo zaciągniętych pożyczek online, nie powinna unikać kontaktu z pożyczkodawcami.

| Warto pamiętać, że zgłoszenie wierzycielowi niemożliwości spłaty zaciągniętej pożyczki może zaowocować wypracowaniem wspólnego stanowiska i skutecznego rozwiązania.

Pomoc w oddłużaniu

Wydostanie się z powstałej pułapki, jest często trudnym i długim procesem, który niejednokrotnie wymaga wsparcia strony trzeciej.

Jest to zazwyczaj wsparcie w postaci usług podmiotu zawodowo zajmującego się niesieniem pomocy osobom zadłużonym. Konsumenci często nie rozumieją wielu mechanizmów powstawania spirali zadłużenia. Pod wpływem towarzyszącego im stresu nie potrafią znaleźć sensownego rozwiązania zaistniałej sytuacji.

| Przypadek każdego pożyczkobiorcy jest inny i często wymaga wdrożenia różnych rozwiązań. Nie ma jednego uniwersalnego działania, pozwalającego każdemu na pozbycie się powstałego zadłużenia w ten sam sposób.

Upadłość konsumencka

Prawo polskie umożliwia ogłoszenie upadłości konsumenckiej osobom fizycznym, które nie są w stanie regulować swoich zobowiązań pieniężnych. Polega ono na redukcji lub umorzeniu zobowiązań osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest możliwe tylko raz na 10 lat z przyczyn nadzwyczajnych i niezależnych od konsumenta (gdy przyczyną wpadnięcia w długi jest np. choroba lub utrata pracy).^[1]

Postępowanie upadłościowe jest prowadzone przez sądy rejonowe. Na podstawie złożonego przez dłużnika wniosku sąd podejmuje decyzję, czy ogłoszenie upadłości w danym przypadku jest zasadne.

Jeżeli do powstania niewypłacalności doszło wskutek rażącego niedbalstwa (zawiniona niewypłacalność) - zaciągania wielu pożyczek w sposób lekkomyślny, świadomego doprowadzenia do powstania zadłużenia na dużą skalę (przekraczającą zarobki dłużnika) - to sąd oddali taki wniosek jako bezzasadny i postępowanie upadłościowe nie będzie mogło zostać wszczęte.^[2]

Przydatne linki

Fundusz Sprawiedliwości. Rządowy projekt dla osób, które czują się oszukane np. przez instytucje finansowe.

Forum Kredytowe. Forum internetowe, gdzie użytkownicy dzielą się swoimi historiami na temat powstałych długów. Możliwość darmowych porad od ekspertów zajmujących się oddłużaniem osób fizycznych.

Rzecznik Finansowy. W przypadku wystąpienia sporu z pożyczkodawcą konsument może zwrócić się do Rzecznika Finansowego, jako podmiotu właściwego i uprawnionego do rozstrzygania tego typu sporów.